Στις 25 Ιουλίου 2025 πραγματοποιήθηκε συνάντηση αντιπροσωπείας του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΓΕΩΤ.Ε.Ε.) με τον Ειδικό Γραμματέα για την Προστασία των Ζώων Συντροφιάς του Υπουργείου Εσωτερικών, κ. Νικόλαο Χρυσάκη, σχετικά με τα προβλήματα που έχουν προκύψει από την εφαρμογή του Ν. 4830/2021, γνωστού ως νόμου «Άργος».
Το ΓΕΩΤ.Ε.Ε. κατέθεσε επίσημο Υπόμνημα και παρουσίασε σειρά ζητημάτων που αφορούν τον νόμο, υπογραμμίζοντας ότι οι επιφυλάξεις του πριν και μετά την ψήφιση του πλαισίου επιβεβαιώνονται πλήρως στην πράξη.
Κύρια σημεία του υπομνήματος
Το Επιμελητήριο κατέγραψε και αιτιολόγησε αναλυτικά τους προβληματισμούς του για ζητήματα όπως:
- Η υποχρεωτική στείρωση ή εναλλακτικά η λήψη DNA: το ΓΕΩΤ.Ε.Ε. δήλωσε ότι η διαδικασία δεν έχει ρεαλιστική βάση εφαρμογής και ρίχνει την ευθύνη αποκλειστικά στους κτηνιάτρους.
- Η απουσία θεσμικού πλαισίου για την κακοποίηση ζώων: σημειώθηκε η παντελής έλλειψη διαδικασιών τεκμηρίωσης, αρμόδιων αρχών, και πρωτοκόλλων ιατροδικαστικής εξέτασης.
- Η ανάθεση αρμοδιοτήτων των Δήμων σε Μ.Κ.Ο.: εκφράστηκε αντίθεση στη μεταφορά κρίσιμων λειτουργιών σε μη θεσμικούς φορείς.
- Η μεταφορά αρμοδιοτήτων από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης στο Υπουργείο Εσωτερικών: κατά το Επιμελητήριο, η αλλαγή αυτή αποδυνάμωσε τη συνοχή της πολιτικής για τα ζώα συντροφιάς.
- Η κατάργηση του έντυπου βιβλιαρίου υγείας: πρόκειται για ένα ακόμα σημείο που επισημάνθηκε ως προβληματικό.
Κρίσιμες επισημάνσεις:
«Τα προβλήματα που έχουν προκύψει κατά την μέχρι σήμερα εφαρμογή του νόμου επιβεβαιώνουν τους προβληματισμούς που είχε εκφράσει το Επιμελητήριο.»
«Η πρόσφατη άδικη στοχοποίηση και επίρριψη ευθυνών στους συναδέλφους κτηνιάτρους που απέχουν από την υλοποίηση του συγκεκριμένου μέτρου δεν μπορεί να αποτελέσει λύση στο πρόβλημα.»
«Η Πολιτεία οφείλει να μεριμνήσει για την ίδρυση, μόνιμη στελέχωση και συνεχή λειτουργία δημοτικών ή διαδημοτικών κτηνιατρείων.»
Το ΓΕΩΤ.Ε.Ε. υπενθύμισε πως έχει καταθέσει προτάσεις σε όλα τα αρμόδια Υπουργεία και δήλωσε ότι βρίσκεται στη διάθεση της Πολιτείας για έναν διάλογο όπου η επιστημονική άποψη δεν θα παραμεριστεί από τις φιλοζωικές οργανώσεις.
Εν κατακλείδι:
Η παρέμβαση του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας δεν αποτελεί απλή διαφωνία, αλλά θεσμική ένδειξη σοβαρού προβλήματος. Το Επιμελητήριο, ως νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου και επίσημος επιστημονικός σύμβουλος του κράτους σε θέματα που άπτονται της αρμοδιότητάς του, έχει υποχρέωση να παρεμβαίνει όταν η εφαρμογή ενός νόμου αποδεικνύεται αντιεπιστημονική, ασαφής ή μη ρεαλιστική. Όταν αυτός ο θεσμός φτάνει στο σημείο να ζητά άμεση τροποποίηση του νόμου “Άργος”, σημαίνει ότι η επιστημονική κοινότητα εκπέμπει σήμα κινδύνου — όχι με πολιτικά, αλλά με τεχνικά και νομικά κριτήρια. Η Πολιτεία οφείλει να ακούσει αυτή τη φωνή, αλλιώς η ευθύνη για τις δυσλειτουργίες θα τη βαρύνει πλήρως.
Πηγή:
Agrocapital.gr – ΓΕΩΤ.Ε.Ε. προς Υπ. Εσωτερικών: Άμεση τροποποίηση του νόμου “Άργος”
Ολόκληρο το υπόμνημα:
ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΓΕΩΤ.Ε.Ε.
προς τον Ειδικό Γραμματέα για την προστασία των Ζώων Συντροφιάς
σχετικά με τα προβλήματα εφαρμογής του Ν. 4830/2021
Αξιότιμε κύριε Ειδικέ Γραμματέα,
όπως γνωρίζετε, το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (ΓΕΩΤ.Ε.Ε. – Ν.Π.Δ.Δ.) είναι θεσμοθετημένος σύμβουλος της Πολιτείας σε θέματα που αφορούν, μεταξύ άλλων, την υγεία και ευζωία των ζώων και αποτελεί κοινό φορέα έκφρασης και δράσης όλων των Κτηνιάτρων της χώρας.
Στο παραπάνω πλαίσιο το ΓΕΩΤ.Ε.Ε., τονίζοντας επανειλημμένως την πλήρη απουσία οποιασδήποτε πρότερης σχετικής διαβούλευσης ή συνεργασίας του Υπουργείου Εσωτερικών με τον κτηνιατρικό επιστημονικό κόσμο, κατέθεσε, τόσο πριν όσο και μετά την ψήφιση του Ν. 4830/2021 (βλ. συνημμένο κατάλογο σχετικών ανακοινώσεων), τις τεκμηριωμένες προτάσεις και αντιρρήσεις του για πολλές διατάξεις του εν λόγω νόμου (π.χ. μεταφορά αρμοδιοτήτων από το ΥΠ.Α.Α.Τ. στο ΥΠ.ΕΣ., οριζόντια και υποχρεωτική στείρωση δεσποζόμενων ζώων ή, εναλλακτικά, ταυτοποίηση με τη μέθοδο του DNA, ανάθεση αρμοδιοτήτων των Δήμων σε Μ.Κ.Ο., κατάργηση έντυπου Βιβλιαρίου Υγείας, αναγκαιότητα ίδρυσης, μόνιμης στελέχωσης και συνεχούς λειτουργίας δημοτικών ή διαδημοτικών κτηνιατρείων κ.α.).
Δυστυχώς, τα προβλήματα που έχουν προκύψει κατά την μέχρι σήμερα εφαρμογή του νόμου επιβεβαιώνουν τους προβληματισμούς που είχαμε θέσει υπόψη της Πολιτείας και δημιουργούν ανυπέρβλητες δυσχέρειες στους πολίτες, στους Κτηνιάτρους – μέλη μας, άλλα και στις υπηρεσίες που καλούνται να υλοποιήσουν τις διατάξεις του.
Σημειώνουμε επίσης ότι, 4 χρόνια μετά την ψήφιση και θέση σε εφαρμογή του Ν. 4830/2021, δεν έχει δημοσιοποιηθεί, εξ όσων γνωρίζουμε, ένας συνολικός απολογισμός της εφαρμογής του για όλη τη χώρα, με ποσοτικά στοιχεία της υλοποίησής του (χρηματοδοτήσεις, αριθμός στειρώσεων που έχουν πραγματοποιηθεί, αριθμός ζώων που σημάνθηκαν, φιλοζωικές οργανώσεις που συμμετείχαν κ.λπ.).
Για όλους τους παραπάνω λόγους και εν όψει της προγραμματισθείσας συνάντησής μας, σας παραθέτουμε στη συνέχεια μία καταγραφή ζητημάτων που μας έχουν αναφέρει τα μέλη μας και χρήζουν άμεσης αντιμετώπισης, καθώς και απόψεις και προτάσεις, η υιοθέτηση των οποίων εκτιμούμε ότι θα συμβάλλει στην βελτίωση και την αποτελεσματικότερη εφαρμογή του θεσμικού πλαισίου για την προστασία των ζώων συντροφιάς.
Ζητήματα που έχουν προκύψει κατά την εφαρμογή του Ν. 4830/2021
1) Όροι «εξουσιοδοτημένος κτηνίατρος» και «πιστοποιημένος κτηνίατρος»
Στο νόμο γίνεται αναφορά σε «εξουσιοδοτημένους κτηνιάτρους» (άρθρο 2 παρ. 23ζ, άρθρο 4 παρ. 3, και άρθρο 5 παρ. 5) και σε «πιστοποιημένους κτηνιάτρους» (άρθρο 4 παρ. 10 και άρθρο 9 παρ. 1), χωρίς ωστόσο να υπάρχουν αντίστοιχοι ορισμοί στο άρθρο 2 «Ορισμοί».
Σχόλιο: Προτείνεται η τροποποίηση του νόμου, με προσθήκη στο άρθρο 1 ορισμού των όρων «εξουσιοδοτημένοι κτηνίατροι» και «πιστοποιημένοι κτηνίατροι», ώστε να καταστεί σαφής η όποια διαφοροποίηση μεταξύ των δύο, άλλως να υιοθετηθεί μια ενιαία ορολογία στο κείμενο του νόμου.
2) Εμπλοκή εθελοντικών οργανώσεων και ΜΚΟ στη σήμανση και εμβολιασμό δεσποζόμενων ζώων συντροφιάς
Σύμφωνα με το άρθρο 3 παρ. 2β του N. 4830/21, οι Δήμοι δύνανται να συνεργάζονται με φιλοζωικά σωματεία και φιλοζωικές οργανώσεις μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα που είναι εγγεγραμμένα στο ΕΜΖΣ με στόχο ιδίως τον εμβολιασμό, τη στείρωση και τη σήμανση αδέσποτων ζώων. Εντούτοις, αρκετές εθελοντικές οργανώσεις και ΜΚΟ διαφημίζουν ότι παρέχουν υπηρεσίες σήμανσης και εμβολιασμού και δεσποζόμενων ζώων συντροφιάς.
Σχόλιο: Δεδομένου ότι η παροχή υπηρεσιών σήμανσης και εμβολιασμού δεσποζόμενων ζώωνσυντροφιάς από εθελοντικές οργανώσεις και ΜΚΟ συντροφιάς δημιουργεί συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού για τους επαγγελματίες κτηνιάτρους της χώρας, για τους οποίους οι εν λόγω δραστηριότητες αποτελούν βασική πηγή βιοπορισμού, προτείνεται η έκδοση σχετικής διευκρινιστικής εγκυκλίου εκ μέρους του αρμόδιου Υπουργείου, τόσο με γνώμονα την άρση των τυχόν αμφιβολιών που ανακύπτουν όσο και υπό το πρίσμα της προστασίας του ανταγωνισμού.
3) Περίθαλψη μόνο σημασμένων ζώων από τους κτηνιάτρους
Η ηλεκτρονική σήμανση κάθε σκύλου και γάτας, η καταχώρισή τους στο ΕΜΖΣ, καθώς και η καταχώριση κάθε μεταβολής ορίζονται ως υποχρεωτικές (άρθρο 4, παρ. 12 του Ν. 4830/21). Ωστόσο, ο νόμος δεν ξεκαθαρίζει αν τα παραπάνω αποτελούν και απαραίτητη προϋπόθεση για την ιατρική περίθαλψη των ζώων συντροφιάς από τους κτηνιάτρους και χρήζει ως εκ τούτου σχετικής συμπλήρωσης.
Σχόλιο: Δεδομένου ότι η άρνηση περίθαλψης ζώου συντροφιάς από πλευράς κτηνιάτρου είναι πέραν κάθε επιστημονικής και επαγγελματικής πρακτικής και δεοντολογίας, κρίνεται επιβεβλημένη η τροποποίηση του σχετικού νομοθετικού πλαισίου, ώστε να γίνεται ξεκάθαρο ότι ο κτηνίατρος δεν φέρει καμία ευθύνη στις περιπτώσεις περίθαλψης ζώων συντροφιάς των οποίων ο ιδιοκτήτης αρνείται τη σήμανσή τους.
4) Μη συμμόρφωση ιδιοκτήτη ζώου συντροφιάς με την υποχρέωση σήμανσής του – Ευθύνες κτηνιάτρου
Ο Ν. 4830/21 εισάγει για τον ιδιοκτήτη του ζώου την υποχρέωση να σημάνει το ζώο του (άρθρο 9 παρ. 1 β). Υπό την ισχύουσα μορφή του, ο νόμος δεν ορίζει κάτι σχετικό για τις περιπτώσεις όπου, π.χ., ο κτηνίατρος έρχεται αντιμέτωπος με έναν απρόθυμο ιδιοκτήτη ζώου να προχωρήσει στη σήμανση ή που υποπίπτει στην αντίληψη του κτηνιάτρου το παράπτωμα του ιδιοκτήτη.
Σχόλιο: Στις περιπτώσεις αυτές δημιουργούνται εύλογα αμφιβολίες και ερωτηματικά στους κτηνιάτρους, για τυχόν ευθύνες που μπορούν να τους αποδοθούν. Κρίνεται επιβεβλημένη η έκδοση σχετικής ερμηνευτικής εγκυκλίου με την οποία θα γίνεται ξεκάθαρο ότι ο κτηνίατρος δεν φέρει καμία ευθύνη στις περιπτώσεις κατά τις οποίες ο ιδιοκτήτης του ζώου συντροφιάς αρνείται τη σήμανσή του.
5) Απομαγνήτιση συσκευών σήμανσης (τσιπ)
Οι κτηνίατροι που πραγματοποιούν την ηλεκτρονική σήμανση των ζώων συντροφιάς υποχρεούνται να ελέγχουν τη λειτουργικότητα των μέσων ηλεκτρονικής σήμανσης πριν από την τοποθέτησή τους στο σώμα του ζώου και να χρησιμοποιούν μέσα ηλεκτρονικής σήμανσης που πληρούν τις νόμιμες προδιαγραφές (άρθρο 4 παρ. 14 του Ν. 4830/2021). Ωστόσο, δεν προβλέπεται η διαδικασία που πρέπει να ακολουθηθεί σε περίπτωση απομαγνητισμού της συσκευής.
Σχόλιο: Το ζήτημα κρίνεται σκόπιμο να διευκρινιστεί σε σχετική εγκύκλιο δεδομένου ότι αποτελεί αμιγώς τεχνικό ζήτημα που δεν προϋποθέτει τη θέση σε ισχύ νέων κανόνων δικαίου.
6) Χειρουργικές πράξεις σε δεσποζόμενα μη σημασμένα ζώα συντροφιάς
Μέχρι τώρα, σε περιπτώσεις χειρουργείου ζώου συντροφιάς, ο κτηνίατρος έβαζε τον ιδιοκτήτη να υπογράψει πριν μια υπεύθυνη δήλωση ότι του δίνει την άδεια για την επέμβαση. Τώρα, αν το ζώο δεν είναι σημασμένο, η υπογραφή αυτή έχει ισχύ; Αν πάλι δεν έχει ισχύ, πώς θα κατοχυρώνεται ο κτηνίατρος σε μια τέτοια επέμβαση;
Σχόλιο: Το ερώτημα εντάσσεται στη γενικότερη προβληματική του χειρισμού και τυχόν συνεπαγόμενης ευθύνης των κτηνιάτρων, όταν περιθάλπουν δεσποζόμενα, μη σημασμένα ζώα. Όπως επισημάνθηκε και στο σημείο (3), δεδομένου ότι η άρνηση περίθαλψης ζώου συντροφιάς (και μάλιστα σε περίπτωση επείγουσας ανάγκης όπως είναι μια χειρουργική επέμβαση) από πλευράς κτηνιάτρου είναι πέραν κάθε επιστημονικής και επαγγελματικής πρακτικής και δεοντολογίας, απαιτείται η τροποποίηση του σχετικού νομοθετικού πλαισίου, ώστε να επιτρέπεται η περίθαλψη ζώων συντροφιάς από πλευράς κτηνιάτρων ακόμα και αν αυτά δεν είναι σημασμένα.
7) Συλλογή και αποστολή γενετικού υλικού ζώων συντροφιάς
Η διαδικασία συλλογής και αποστολής του γενετικού υλικού προσδιορίζονται στην υπ’ αριθ. ΥΑ 31932/20.04.2023. Η συλλογή δείγματος γενετικού υλικού, η αποστολή του στο Εργαστήριο Φύλαξης και Ανάλυσης Γενετικού Υλικού Ζώων Συντροφιάς (ΕΦΑΓΥΖΣ) και η καταγραφή στο ΕΜΖΣ γίνονται αποκλειστικά από κτηνίατρο που έχει άδεια άσκησης επαγγέλματος του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας και είναι πιστοποιημένος χρήστης του ΕΜΖΣ σύμφωνα με την περ. (α) της παρ. 2 και την παρ. 7 του άρθρου 4 του Ν. 4830/2021 καθώς και με την περ. (α) της παρ. 2 του άρθρου 2 της υπό στοιχεία 1609 ΕΞ 2022/17-1-2022 ΚΥΑ των Υπουργών Εσωτερικών και Επικρατείας.
Σχόλιο: Η λήψη του γενετικού υλικού (ως αντίμετρο για την υποχρεωτική στείρωση) και η αποστολή σε Τράπεζα Γενετικού Υλικού δεν θα έχει αποτελέσματα, ειδικά με τον τρόπο που σχεδιάστηκε ως διαδικασία, ρίχνοντας όλη την ευθύνη στους κτηνίατρους (λήψη δειγμάτων, αποστολή κ.λπ.). Αντ’ αυτού, το ΓΕΩΤ.Ε.Ε. είχε προτείνει τη θεσμοθέτηση κινήτρων για την στείρωση των δεσποζόμενων ζώων και την πανελλαδική, συντονισμένη πληροφόρηση των ιδιοκτητών τους για την αναγκαιότητα και τα οφέλη που προκύπτουν από αυτή. Σημειώνουμε εδώ ότι η πρόσφατη στοχοποίηση και επίρριψη ευθυνών στους συναδέλφους κτηνιάτρους που απέχουν από την υλοποίηση του συγκεκριμένου μέτρου δεν μπορεί να αποτελέσει, σε καμία περίπτωση, λύση στο γενικότερο πρόβλημα της διαχείρισης των αδέσποτων ζώων συντροφιάς. Υπογραμμίζοντας, για άλλη μία φορά, την έλλειψη επαρκούς επιστημονικής τεκμηρίωσης της αποτελεσματικότητας του εν λόγω μέτρου, θεωρούμε ότι η Πολιτεία οφείλει να επαναξιολογήσει τη χρησιμότητά του.
8) Κακοποίηση ζώων
Το άρθρο 24 του νόμου αναφέρεται στην κακοποίηση των ζώων, αλλά δεν ορίζει πως αυτή τεκμηριώνεται (δηλ. από ποια αρμόδια αρχή) και με βάση ποια διαδικασία.
Σχόλιο:Στο νόμο προβλέπεται η απαγόρευση κακοποίησης των ζώων συντροφιάς και η δυνατότητα καταγγελίας τέτοιων περιστατικών. Εντούτοις δεν ορίζεται η αρμόδια αρχή για την διαπίστωση και καταχώρηση τέτοιων περιστατικών, ούτε η διαδικασία που πρέπει να ακολουθηθεί τόσο για την τεκμηρίωση της πράξης κακοποίησης αλλά και για τη μετέπειτα διαχείρισή της (περίθαλψη, στέγαση κ.λπ.). Επισημαίνουμε ότι υπάρχει παντελής έλλειψη σχετικού νομοθετικού πλαισίου (αρμόδια αρχή, προδιαγραφές χώρου που θα γίνει η ιατροδικαστική εξέταση, πρωτόκολλο εκτέλεσης της ιατροδικαστικής εξέτασης για την τεκμηρίωση της κακοποίησης, γνώσεις και προσόντα του ατόμου που θα εκτελέσει την ιατροδικαστική εξέταση κ.λπ.). Χωρίς τη δημιουργία συγκεκριμένου θεσμικού πλαισίου είναι αδύνατη η εφαρμογή και υλοποίηση της σχετικής πρόβλεψης του νόμου. Το Επιμελητήριο είναι στη διάθεση της πολιτείας για συνεργασία ώστε να καλυφθεί το εν λόγω νομοθετικό κενό. Επίσης υπενθυμίζουμε ότι το ΓΕΩΤ.Ε.Ε. ζήτησε με το υπ’ αριθ. 4764/5-7-2024 έγγραφό του τη μέριμνα των συναρμόδιων Υπουργείων προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι νεκροψίες – νεκροτομές που διενεργούνται για να στοιχειοθετούν οι υποθέσεις κακοποιήσεις ζώων (Ν. 4830/2021) θα γίνονται σε κατάλληλους χώρους και με την τήρηση όλων των μέτρων ασφάλειας για τους Κτηνίατρους, το βοηθητικό προσωπικό και τη Δημόσια Υγεία, σύμφωνα με τα όσα ορίζει η σχετική νομοθεσία (Π.Δ. 102/2020. Οδηγία 2000/54 ΕΕ κλπ).
9) Συμμετοχή εκπροσώπου του ΓΕΩΤ.Ε.Ε. στην Ειδική Επιτροπή Παρακολούθησης του άρθρου 39 του N. 4830/2021
Δεδομένου ότι το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας είναι θεσμικός σύμβουλος της Πολιτείας για τα ζητήματα υγείας και ευζωίας των ζώων, καθίσταται επιβεβλημένη η εκπροσώπησή του στην Ειδική Επιτροπή Παρακολούθησης του άρθρου 39 του N. 4830/2021 και για το λόγο αυτό ζητούμε τη θεραπεία της αρχικής παράλειψης με τη σχετική συμπλήρωση του νόμου.
Πέραν τούτων και με αφορμή τις πρόσφατες δηλώσεις του Υφυπουργού κ. Σπανάκη σχετικά με την έναρξη διαλόγου με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς για την αντιμετώπιση των υπαρχόντων προβλημάτων, το Επιμελητήριο είναι στη διάθεση των αρμόδιων αρχών και της πολιτικής ηγεσίας για να συμβάλει στο διάλογο αυτό, ελπίζοντας ότι, αυτή τη φορά, η επιστημονική άποψη δεν θα παραμεριστεί από τις απόψεις των φιλοζωικών οργανώσεων και φορέων. Άλλωστε, ο νέος σχετικός Ευρωπαϊκός Κανονισμός θα απαιτήσει ούτως ή άλλως και την εναρμόνιση της εθνικής νομοθεσίας.
Παραμένουμε στη διάθεσή σας για κάθε επιπλέον σχετική πληροφορία, διευκρίνηση ή συνεργασία.
Με εκτίμηση,
Ο Πρόεδρος του Δ.Σ. του ΓΕΩΤ.Ε.Ε.
Μενέλαος Γαρδικιώτης