Μια σειρά από πρόσφατες μελέτες στην Ινδία ρίχνει νέο φως στον τρόπο με τον οποίο οι ελεύθεροι, αδέσποτοι σκύλοι αναπτύσσουν δεσμούς με τον άνθρωπο. Σε ένα περιβάλλον όπου τα ζώα αυτά δεν έχουν μόνιμο ιδιοκτήτη ή εκπαίδευση, η καθημερινή αλληλεπίδραση με τους κατοίκους αποδεικνύεται αρκετή για να δημιουργήσει σχέσεις εμπιστοσύνης και αναγνώρισης.
Αναγνώριση μέσα σε λίγες ημέρες
Σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποιήθηκε στη Δυτική Βεγγάλη, οι σκύλοι χρειάζονται μόλις τέσσερις έως έξι ημέρες για να θυμηθούν και να ξεχωρίσουν τον άνθρωπο που τους αντάμειψε. Στις δοκιμές, τα ζώα αναγνώριζαν το πρόσωπο που τους πρόσφερε τροφή και χάδι, ακόμη και όταν αυτός εμφανιζόταν χωρίς άμεση ανταμοιβή.
Τροφή ή χάδι;
Μια δεύτερη μελέτη έδειξε ότι η τροφή αποτελεί τον πρώτο και ισχυρότερο παράγοντα προτίμησης, ωστόσο με την επανάληψη η σωματική επαφή και το χάδι αποκτούν ισότιμη αξία. Αυτό δείχνει ότι οι σκύλοι δεν ανταποκρίνονται μόνο σε υλικά ερεθίσματα, αλλά και σε συναισθηματική αλληλεπίδραση με τον άνθρωπο.
Πώς αναγνωρίζουν τα πρόσωπα
Ερευνητές κατέγραψαν ότι οι αδέσποτοι σκύλοι επικεντρώνονται κυρίως σε εσωτερικά χαρακτηριστικά του προσώπου –μάτια, μύτη, στόμα– για να ξεχωρίσουν έναν άνθρωπο. Αντιθέτως, στοιχεία όπως τα μαλλιά ή το σχήμα του κεφαλιού είχαν μικρότερη σημασία, γεγονός που διαφοροποιεί τη στρατηγική τους από αυτή άλλων κατοικιδίων που ζουν σε σπίτια.
Κοινωνικότητα και περιβάλλον
Άλλες έρευνες δείχνουν ότι το επίπεδο κοινωνικότητας των ελεύθερων σκύλων επηρεάζεται από το περιβάλλον. Σε περιοχές με μέτρια ροή ανθρώπων, τα ζώα εμφανίζονται πιο φιλικά και δεκτικά, ενώ σε πυκνοκατοικημένες ή απομονωμένες ζώνες είναι συχνότερα επιφυλακτικά.
Ένα «φυσικό εργαστήριο»
Οι επιστήμονες χαρακτηρίζουν τους σκύλους της Ινδίας ως ένα «φυσικό εργαστήριο» που αποκαλύπτει τον τρόπο με τον οποίο το είδος μαθαίνει χωρίς συστηματική εκπαίδευση. Η μελέτη τους προσφέρει πολύτιμες γνώσεις όχι μόνο για την κατανόηση της συμπεριφοράς των αδέσποτων, αλλά και για την εξέλιξη της σχέσης ανθρώπου–σκύλου σε αστικά περιβάλλοντα.
Πηγές
- Nandi, A. et al. (2024). Free-ranging dogs quickly learn to recognize a rewarding person. arXiv:2405.19936
- Nandi, A. et al. (2025). Food or touch? Free-ranging dogs’ preference in building bonds with humans. arXiv:2505.02756
- Bhattacharjee, D. et al. (2024). Face processing in free-ranging dogs: reliance on internal facial features. arXiv:2407.07192
- Bhadra, A. et al. (2017). Free-ranging dogs show behavioral variability across different human densities. PMC5513426