Μια εγκύκλιος του Υπουργείου Εσωτερικών (Α.Π. 29330/28.05.2025 – Εγκύκλιος 13) επιχειρεί να “διευκρινίσει” τη λειτουργία των Πενταμελών Επιτροπών του άρθρου 10 του ν.4830/2021 για τα αδέσποτα. Αυτό που στην πράξη επιτυγχάνει, όμως, είναι ο θεσμικός αποκλεισμός ενός ολόκληρου επαγγελματικού κλάδου: των εκπαιδευτών σκύλων που δεν ανήκουν σε συγκεκριμένα σωματεία.
Η εγκύκλιος ορίζει ρητά ότι στη σύνθεση της Πενταμελούς Επιτροπής μετέχει:
«Ένας (1) επαγγελματίας εκπαιδευτής, μέλος νομίμως αναγνωρισμένου επαγγελματικού σωματείου εκπαιδευτών σκύλων και, ελλείψει αυτού, εκπαιδευμένος υπάλληλος του οικείου δήμου…».
Με αυτόν τον τρόπο:
- Καταργείται κάθε αξιολόγηση βάσει ουσίας: επαγγελματικής εμπειρίας, βιογραφικού, γνώσεων, διεθνών πιστοποιήσεων.
- Επιβάλλεται η υποχρεωτική μεσολάβηση ενός σωματείου, ανεξαρτήτως δραστηριότητας ή αντιπροσωπευτικότητας.
- Αποκλείονται επαγγελματίες που εργάζονται νόμιμα επί δεκαετίες και έχουν προσφέρει στο πεδίο όσο κανένα “σωματείο σφραγίδα”.
Κι αν δεν βρεθεί τέτοιος “σωματειακός εκπαιδευτής”; Αντί το Υπουργείο να αναζητήσει με θεσμικά φίλτρα αξιοκρατίας, δίνει τη θέση σε… δημοτικό υπάλληλο που έχει περάσει κάποιο σεμινάριο.
Μια επικίνδυνη μετατόπιση από την επάρκεια στην ιδιότητα
Το πρόβλημα δεν είναι απλώς μια “τυπική” απαίτηση συμμετοχής σε σωματείο. Είναι η νομιμοποίηση ενός μηχανισμού αποκλεισμού:
- που δεν ελέγχει τη δραστηριότητα του σωματείου,
- δεν απαιτεί καν ελάχιστο αριθμό μελών,
- δεν διασφαλίζει ανοικτές διαδικασίες επιλογής ή αντικειμενικά κριτήρια.
Είναι αρκετό να “συσταθεί” ένα σωματείο από μερικούς εκπαιδευτές, να κατατεθεί καταστατικό και να εγγραφεί στο Πρωτοδικείο. Αυτό αρκεί για να αποκτήσει μονοπώλιο στην πρόσβαση σε δημόσια επιτροπή, όπου κρίνεται η τύχη των ζώων, η πολιτική των δήμων και η αξιοπιστία της φιλοζωίας.
Συνταγματικά και διοικητικά ερωτήματα
Το σχήμα αυτό εγείρει σοβαρά ζητήματα συνταγματικότητας και διοικητικής νομιμότητας:
- Παραβίαση του άρθρου 5 παρ.1 και 2 του Συντάγματος (δικαίωμα στην επαγγελματική ελευθερία και ισότητα).
- Κατάχρηση της αρχής του συνεταιρίζεσθαι (άρθρο 12), η οποία παρέχει ελευθερία ένταξης, όχι υποχρέωση.
- Έμμεση αναγνώριση ιδιωτικών σχημάτων ως gatekeepers δημόσιων διαδικασιών, χωρίς αξιολόγηση ή έλεγχο από την πολιτεία.
Ζητείται δικαιοσύνη, όχι ένταξη
Η λύση δεν είναι “μπείτε όλοι σε σωματείο”. Η λύση είναι η θεσμική αποκατάσταση της αξιολόγησης βάσει προσόντων, εμπειρίας και κοινωνικής προσφοράς, και όχι βάσει συλλογικής ιδιότητας.
Η θέση των επαγγελματιών εκπαιδευτών στην Πενταμελή Επιτροπή δεν είναι προνόμιο – είναι αναγκαία φωνή. Και αυτή τη στιγμή, το Υπουργείο Εσωτερικών την έχει αποκλείσει με διοικητική πράξη που αντιστρατεύεται το δημόσιο συμφέρον.
Με βάση τα παραπάνω θεώρησα καθήκον μου να ενημερώσω τον Γενικό Γραμματέα – Υπουργείο Εσωτερικών
Ειδική Γραμματεία για την Προστασία Ζώων Συντροφιάς κ. Νικόλαο Χρυσάκη
Αίτημα επανεξέτασης διάταξης περί συμμετοχής επαγγελματία εκπαιδευτή σκύλων στην Πενταμελή Επιτροπή του άρθρου 10 ν.4830/2021 – Εγκύκλιος 13 / Α.Π. 29330 / 28.05.2025
Αξιότιμε κύριε Γενικέ,
Με το παρόν επιθυμώ να εκφράσω έντονη θεσμική ένσταση και αίτημα επανεξέτασης αναφορικά με την Εγκύκλιο 13/2025 του Υπουργείου Εσωτερικών (Α.Π. 29330 / 28.05.2025), και συγκεκριμένα τη διάταξη που αφορά τη σύνθεση της Πενταμελούς Επιτροπής του άρθρου 10 του ν. 4830/2021.
Σύμφωνα με την εγκύκλιο, η θέση του επαγγελματία εκπαιδευτή στην επιτροπή καταλαμβάνεται μόνο από πρόσωπο που είναι μέλος «νομίμως αναγνωρισμένου επαγγελματικού σωματείου». Αν δεν υπάρχει τέτοιο πρόσωπο διαθέσιμο, η θέση δίνεται αυτόματα σε υπάλληλο του δήμου, αρκεί να έχει παρακολουθήσει κάποιο σεμινάριο.
Το Υπουργείο δηλαδή προτιμά έναν διοικητικό υπάλληλο με επιμόρφωση λίγων ωρών, από έναν επαγγελματία που ασκεί επί χρόνια το επάγγελμα της εκπαίδευσης σκύλων, έχει δημιουργήσει κοινωνικό έργο, πληροί φορολογικές και επαγγελματικές υποχρεώσεις και φέρει αναγνωρισμένη εμπειρία και τεχνογνωσία.
Ηχηρή Διοικητική Αντίφαση
Η ρύθμιση:
- Δεν αξιολογεί την ουσία των επαγγελματικών προσόντων.
- Αναγνωρίζει μόνο την ιδιότητα της ένταξης σε ένα τυπικά εγγεγραμμένο σωματείο, χωρίς κανένα έλεγχο διαφάνειας ή εκπροσώπησης.
- Και επιπλέον, αντικαθιστά τον επαγγελματία με υπάλληλο, καθιστώντας το κράτος τον αποκλειστικό ρυθμιστή της γνώσης.
Δεν υπάρχει προηγούμενο σε δημόσιο θεσμό, όπου η τεχνική επάρκεια να αποσυνδέεται από την εμπειρία και να μεταβιβάζεται είτε σε ιδιωτικό σύλλογο, είτε στον δήμο, με τον ίδιο αποκλειστικό τρόπο.
⚖️ Συνταγματικά και Διοικητικά Ερωτήματα
Η εφαρμογή της εγκυκλίου εγείρει σοβαρά ζητήματα:
- Παραβίασης της επαγγελματικής ελευθερίας και ισότητας (άρθρο 5 §1 και §2 Συντ.).
- Κατάχρησης της αρχής του συνεταιρίζεσθαι (άρθρο 12 Συντ.), όπου δεν υφίσταται δικαίωμα επιβολής ένταξης.
- Αθέμιτης μονοδρόμησης θεσμικής συμμετοχής μέσω αποκλειστικών διόδων (σωματεία ή δήμος).
Τι ζητώ:
- Την άμεση άρση του αποκλεισμού επαγγελματιών εκπαιδευτών που δεν είναι μέλη σωματείου, εφόσον αποδεικνύουν ουσιαστική επαγγελματική εμπειρία.
- Τη σύσταση φακέλου επάρκειας επαγγελματιών, ώστε οι δήμοι να επιλέγουν βάσει αντικειμενικών κριτηρίων (βιογραφικό, έργο, εκπαίδευση).
- Την τροποποίηση της εγκυκλίου, ώστε να παύσει να λειτουργεί ο αποκλεισμός ως διοικητικό προαπαιτούμενο, αφήνοντας περιθώριο ελεύθερης επιλογής εκπαιδευτών με γνώμονα το δημόσιο συμφέρον.
Είμαι στη διάθεσή σας για κάθε διευκρίνιση ή περαιτέρω τεκμηρίωση. Με σεβασμό στην αποστολή της Ειδικής Γραμματείας, θεωρώ κρίσιμο να αποκατασταθεί η ουσία της επαγγελματικής συμμετοχής, ώστε οι επιτροπές να εκπροσωπούν πραγματικά τη γνώση και την κοινωνία.
Με τιμή,
Χρήστος Κούτσης
Εκπαιδευτής Σκύλων – Δημοσιογράφος