Χρήστος Κούτσης
Εκπαιδευτής σκύλων – Dog’s Mind
Έχουν περάσει χιλιάδες σκύλοι από τα χέρια μου για να μπορώ να μιλήσω με βαρύτητα. Από την άλλη πλευρά, και κανένας να μην είχε περάσει, δεν είναι δύσκολο να πω αυτό που είναι αυτονόητο:
“Τον πρώτο λόγο τον έχει η φύση.”Η ιστορία της στείρωσης, όπως διαμορφώθηκε, ξεπερνάει κάθε είδος κοινωνικής παράνοιας. Έχουμε καταφέρει να στρεφόμαστε απέναντι στη φύση και να της λέμε ότι έκανε λάθος με τα αναπαραγωγικά όργανα κάποιου ζώου.
Αυτό το άρθρο δεν γράφτηκε για να κοντραριστεί κανένας. Επιστημονικά, θα μπορούσαν να παρατεθούν άλλες τόσες έρευνες από την αντίθετη πλευρά.
Είναι όμως σημαντικό να βάλουμε τα πράγματα σε τάξη. Δεν έχω πρόβλημα αν κάποιος πει ότι αποτύχαμε ως είδος στην ευθύνη μας απέναντι στον σκύλο και γι’ αυτό χρειάζονται σκληρές αποφάσεις.
Έχω όμως μεγάλο πρόβλημα όταν κάποιος ισχυρίζεται ότι με τη στείρωση “προάγει την υγεία και τη συμπεριφορά” του σκύλου.
Η συμπεριφορά δεν προάγεται. Και αυτό μπορούν να το πιστοποιήσουν όλοι οι επαγγελματίες εκπαιδευτές (τουλάχιστον αυτοί που δεν φοβούνται να μιλήσουν).
Έχω εκατοντάδες περιστατικά στην προσωπική μου πορεία όπου μετά από στείρωση κλήθηκα να βοηθήσω σε καταστάσεις όπου:
- ο χαρακτήρας του σκύλου αλλάζει απότομα,
- εμφανίζονται συμπεριφορές που ποτέ πριν δεν υπήρχαν,
- το ζώο γίνεται νωθρό, αποσυρμένο, χωρίς ενδιαφέρον πέρα από το φαγητό.
Και αυτό είναι λογικό: σημαίνει ορμονική ανισορροπία. Σημαίνει ότι κάτι διακόπηκε βίαια, χωρίς να ληφθεί υπόψη η συνολική λειτουργία του σώματος και του νου.
Θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί. Γιατί το είδος της “ιατρικής” και της “πρόληψης” που προωθείται είναι γελοίο και επικίνδυνο.
Ναι, ο άνθρωπος ίσως να γλίτωνε έναν καρκίνο του προστάτη αν αφαιρούσε προληπτικά τον αδένα. Νέες γυναίκες ίσως να μην εμφάνιζαν ποτέ καρκίνο του μαστού αν αφαιρούσαν το στήθος τους από τα 18.
Αλλά ας είμαστε σοβαροί:
Η φυσιολογία δεν είναι σφάλμα. Και το να την αντιμετωπίζεις σαν τέτοιο, είναι υπαρξιακή εκτροπή.Αν κάποιοι νομοθετούν γιατί απέτυχαν να ελέγξουν την πραγματικότητα με άλλους τρόπους, ας το πουν καθαρά.
Αλλά μην ντύνετε τη στείρωση με φιλοζωικό μανδύα. Αυτό, εγώ τουλάχιστον δεν το δέχομαι.
Η Στείρωση του Σκύλου
Της ομάδας Dog’s Mind
Υπάρχουν επεμβάσεις που σώζουν ζωές. Και υπάρχουν επεμβάσεις που γίνονται για να διευκολύνουν ζωές. Η στείρωση του σκύλου, όπως εφαρμόζεται σήμερα, ανήκει συχνά στη δεύτερη κατηγορία. Γιατί πίσω από τον καθωσπρεπισμό της ευζωίας, πίσω από τα πρότυπα της «υπεύθυνης κηδεμονίας» και τις νόρμες αποστείρωσης, κρύβεται ένα ερώτημα που κανείς δεν απαντά με ευθύτητα: ποιος ζει τη ζωή του σκύλου; Εκείνος ή εμείς;
Η στείρωση έχει πλέον καθιερωθεί ως αναγκαστική πρακτική. Θεσμοί, οργανώσεις, κρατικές οδηγίες την προβάλλουν ως αυτονόητη και απαραίτητη. Οι περισσότεροι ιδιοκτήτες σκύλων σπεύδουν να συμμορφωθούν, πιστεύοντας ότι κάνουν το σωστό. Κι όμως, πίσω από αυτή την πράξη ρουτίνας κρύβεται μια ολόκληρη αλυσίδα επιπτώσεων: σωματικών, ψυχολογικών, συμπεριφορικών.
Η στείρωση δεν αφαιρεί απλώς τα γεννητικά όργανα. Διακόπτει τη φυσιολογική παραγωγή τεστοστερόνης και οιστρογόνων — δύο ορμονών που δεν σχετίζονται μόνο με την αναπαραγωγή, αλλά με τη συνολική λειτουργία του οργανισμού. Ρυθμίζουν τον μεταβολισμό, την ανοσολογική απόκριση, την οστική πυκνότητα, τη συμπεριφορά, τη διάθεση, την κοινωνική αλληλεπίδραση.
Η σιωπηλή αυτή ιατρική τομή έχει επιπτώσεις: αύξηση ορισμένων μορφών καρκίνου, όπως ηπατική αιμαγγειοσάρκωση και λεμφώματα, διαταραχές στις αρθρώσεις, όπως ρήξη χιαστού και δυσπλασία ισχίου, υποθυρεοειδισμός, αυτοάνοσες διαταραχές και ακράτεια ούρων στις θηλυκές. Παράλληλα, η μεταβολική ισορροπία διαταράσσεται, με αποτέλεσμα την αυξημένη πιθανότητα παχυσαρκίας και τη μείωση της ενεργητικότητας.
Ωστόσο, η μεγαλύτερη παγίδα δεν βρίσκεται μόνο στο σώμα, αλλά στη συμπεριφορά. Αντίθετα με τον διαδεδομένο μύθο ότι η στείρωση «ηρεμεί» τον σκύλο, η πραγματικότητα είναι πολύ πιο σύνθετη. Πολλοί σκύλοι μετά τη στείρωση εμφανίζουν αυξημένες φοβίες, άγχος αποχωρισμού, κοινωνική απόσυρση, ακόμη και επιθετικότητα, ειδικά όταν η επέμβαση γίνεται πριν την πλήρη ωρίμανση. Η διακοπή του ορμονικού κύκλου δεν επηρεάζει μόνο τη σεξουαλική συμπεριφορά. Επηρεάζει βαθιά τη συγκρότηση της προσωπικότητας, την αίσθηση του εαυτού, την κοινωνική ανταπόκριση, την κινητική πρωτοβουλία.
- Hart BL et al. (2020). Neutering Dogs: Effects on Joint Disorders and Cancers. Frontiers in Veterinary Science.
- Spain CV et al. (2004). Long-term risks and benefits of early-age gonadectomy in dogs. JAVMA.
- Zink MC et al. (2023). Hormonal Health in Companion Dogs. Canine Health Foundation.
- McGreevy PD et al. (2013). Dog Behavior Problems and Early Neutering. The Veterinary Journal.
- Kaufmann CA et al. (2017). Behavioral Changes Following Neutering in Dogs. Applied Animal Behaviour Science.
- Root Kustritz MV (2007). Physiologic and behavioral effects of spay/neuter. Compendium on Continuing Education for the Practicing Veterinarian.
- Duffy DL & Serpell JA (2008). Aggression in Pet Dogs. University of Pennsylvania School of Veterinary Medicine.
- Parsemus Foundation. Alternative sterilization methods.
- NAIA (National Animal Interest Alliance). Long-term Health Effects of Spay/Neuter in Dogs.
Το άρθρο είναι ενημερωτικό και δεν υποκαθιστά σε καμιά περίπτωση την επιστημονική κοινότητα των κτηνιάτρων! Εμπιστευτείτε τον γιατρό του σκύλου σας και ζητείστε μια ειλικρινή τοποθέτηση για το θέμα!
Χ.Κ.